عدول دیوان بین المللی دادگستری از تصمیمات قبلی خود

تصمیمات دیوان بین المللی دادگستری همچون تصمیمات دادگاههای کامن لا تقریبا سرشار از ارجاع به سوابق است. اگر چه در مورد دیوان تصمیمات قبلی الزام آور نیستند لیکن دیوان بدانها بعنوان عبارات معتبر و قابل استنادی که نشان دهنده ی دیدگاه دیوان در خصوص قضایای تصمیم گرفته شده می باشد تکیه میکند. درحالی که دادگاههای کامن لا در ارتباط با الزام آور بودن تبعیت از رویه و سوابق در پرونده های مشابه بویژه در آخرین مراجع رسیدگی قضایی از خود رفتار انعطاف پذیرتری نشان داده است سیستم سابقه در دیوان بین المللی دادگستری استمرار رویه ای قابل توجهی از خود نشان داده است. لذا علیرغم اینکه دکترین الزام آور سابقه در دیوان بکار گرفته نمی شود با این وجود تصمیمات دیوان در یک قضیه ممکن است در قضایای مشابه بعدی مد نظر دیوان قرار گرفته و بدان استناد شود. نکته ی دیگر اینکه تصمیمات دیوان در یک قضیه ممکن است یک قاعده یا رویه ی بین المللی ایجاد کند که رعایت آن الزام آور باشد اما این موضوع بدان معنی نیست که دیگر خود دیوان نمی تواند چنین تصمیمی را با وجود شرایطش نقض کند و به طریق اولی شکی نیست که دیوان صلاحیت عدول از تصمیمات قبلی خود در قضایا را نیز دارد بدیهی است که اگر این نظر را نپذیریم باید رویه ی دیوان را در مسیر تضییق حقوق بین الملل بدانیم نه توسعه ی آن در صورتی که می دانیم یکی از ویژگی های رویه ی قضایی دیوان بین المللی دادگستری توسعه ی حقوق بین الملل است. نکته ی دیگر اینکه اگر چه دیوان صلاحیت عدول از تصمیمات قبلی خود را دارد لیکن پسندیده نیست که بطور ضمنی و غیرمستقیم اقدام به اینکار کند بلکه موظف است ضمن بیان استدلالات منطقی قضایا را از هم تفکیک نموده و مستدلا و صراحتا با ذکر علت و دلیل از سوابق خود عدول کند. و آخرین نکته اینکه اگرچه بصورت محدود ولی قطعا دیوان صلاحیت و حق عدول از تصمیمات قبلی خود را دارد ولی آیا عدول به معنای عدم پیروی و یا نقض تصمیمات قبلی خود است؟و اگر اعتقاد داشته باشیم که تصمیمات دیوان قانون سازند مسئله پیچیده تر میشود. در اینجاست که اهمیت فن تفکیک قضایا راه گشاست و دیوان با توسل به تفکیک قضایا از همدیگر می تواند پاسخگوی نیازهای تابعان حقوق بین الملل را باشد.